Een blog
door Wanda Frederiks, ambulant begeleider bij Bartiméus
Meeluisteren…
voor mij is dat heel vanzelfsprekend, maar voor iemand met een beperking in
zien en horen niet!
Op een
dagcentrum binnen een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke
beperking ontmoet ik Lisa. Lisa is zeer slechtziend, doof aan het ene oor en
matig slechthorend aan het andere oor. Zij draagt een hoortoestel.
Lisa is een
volwassen vrouw die heel sociaal is. Ze maakt graag grapjes en wil betrokken
zijn bij haar omgeving. Ondanks haar hoortoestel kan ze mij en anderen echter
met moeite verstaan. Ze moet dichtbij komen en dan nóg begrijpt ze niet of met
moeite wie ik ben en wat ik wil zeggen. Dit vraagt veel van haar en ondanks
haar inspanningen mist ze veel.
Als de krant
of een spannend verhaal wordt voorgelezen in de groep, hoort Lisa dit niet of
nauwelijks. Ze ziet niet tegen wie er gesproken wordt. Ze begrijpt het ook niet
als er ergens om gelachen wordt. Ze ziet én hoort niet waar het over gaat.
Wat een
beperking in zien en horen kan betekenen, hebben haar begeleiders en een
familielid mogen ervaren tijdens een ervaringsles die ik gaf. Met
simulatiebrillen, oordoppen en koptelefoons hebben zij in duo’s ervaren hoe het
is om opdrachten te krijgen (waarbij je niet mag spreken), zoals: wat is je
geboortedatum, waar ben je geboren? Ze merkten dat het tijd kost om te
begrijpen wat er bedoeld wordt, en energie omdat je je moet blijven concentreren.
Ze werden zich bewust hoe belangrijk het is dat het contact goed is afgestemd.
Samen bespraken we wat verbeterd kan worden in de benadering naar Lisa toe,
zodat zij zich nog veiliger en begrepen voelt.
Lisa
sorteert graag muntjes. Deze zijn echter niet contrastrijk en erg klein.
Hierdoor wordt er visueel veel van haar gevraagd. Begeleiders hebben moeite met
bedenken wat er nog meer mogelijk is voor Lisa.
Ik schatte
in dat er mogelijkheden zijn voor ondersteunende technologie. Tegenwoordig is
technologie niet meer weg te denken in onze maatschappij. Het wordt alleen nog
niet zo vanzelfsprekend ingezet voor personen met een visuele, auditieve en
verstandelijke beperking. Vaak wordt er door de mensen uit de omgeving niet
direct aan gedacht, omdat de middelen niet aangepast zijn. Er is ook nog weinig
kennis over wat er mogelijk is bij deze doelgroep. Maar als we het niet
proberen, dan doen we Lisa tekort. Het kan haar heel veel opleveren, zoals meer
betrokkenheid en energiebesparing.
Na
bestudering van de gehoorgegevens en overleg met haar logopediste zochten we
naar hoorhulpmiddelen. Lisa houdt van muziek, maar kan door haar visuele
beperking de stereo niet zelf bedienen en de muziek niet meer goed horen.
Genoeg reden dus om te kijken of ze weer regie kan krijgen door zelf de muziek
aan te zetten die zíj wil horen!
Het blijkt
verder dat Lisa een hoortoestel draagt die al redelijk modern is en waarop
soloapparatuur kan worden aangesloten. Met soloapparatuur kan het
spraakverstaan door een versterker sterk verbeterd worden. Na contact te hebben
gelegd met de audicien mag Lisa een hoorhulpmiddel uitproberen. De zus en
begeleiders waren blij verrast en benieuwd wat het voor Lisa kan betekenen. We
zijn op dit moment in de fase dat het hoorhulpmiddel uitgeprobeerd gaat worden.
Soloapparatuur wordt voor haar vergoed door de ziektekostenverzekeraar.
Naast
soloapparatuur gaan we ook een aangepaste telefoon uitproberen, zodat ze
gemakkelijker haar familie kan bellen. Dit doet ze namelijk elke dag. Nu op de
speaker met de telefoon van de woning. Straks met een telefoon die direct
overschakelt naar haar hoortoestel. Omdat de knopjes voor haar visus te klein
zijn om te bedienen zijn de begeleiders bereid om de telefoon te bedienen, maar
dat is dan de enige ondersteuning die zij hoeven te bieden.
Hoeveel energie zal dat niet schelen!